Soms fantaseer ik over een écht eigen hamamdoek

Ja ja, ik weet het:

• Happy Towels hééft al eigenzinnige kleuren
• Onze hamamdoeken zijn óók langer dan normaal (ongeveer 210 cm)
• Én het materiaal is anders (60 procent bamboe, de rest is katoen)

Maar het dessin is misschien wat gewoontjes: een subtiel weefpatroon. Gewoon klassiek.

De reden dat ik dit zeg, is Aydin.

Ik ontmoet Aydin een jaar geleden. Ik weet het nog goed; het is marktdag in Buldan, het dorp van mijn wever. Donderdag is de enige dag dat het dorp bruist.

Ik drink mijn zoveelste thee in de weverij van Metin. Mensen lopen in en uit, terwijl Metin ze begroet en een praatje maakt.

Metin stelt me voor aan één van de bezoekers. Hij heet Aydin (spreek uit: Ajden). Een vriendelijke, rustige man. Als ik vraag wat hij doet, wordt mijn nieuwsgierigheid gewekt. Hij noemt zich hamamdoek-designer.

Eh wat? Hamamdoek-designer?

Hij vertelt dat hij ponskaarten maakt voor weefpatronen.

(Ouderwetse weefgetouwen worden aangestuurd door kartonnen kaarten met gaatjes, die zig-zag aan elkaar vast zitten. Eigenlijk hetzelfde als bij een draaiorgel.)

Daar wil ik méér over weten.

Een paar maanden later ben ik opnieuw in Buldan. Op mijn aandringen neemt Metin me mee naar Aydin.

Aydin kijkt vreemd op als ik binnenstap. Volgens mij krijgt hij anders nóóit bezoek.

Daar staan de ponskaart-apparaten. Sommige open-en-bloot, andere bedekt onder een doek.

Ik vraag Aydin honderduit. Hoe vertaalt hij een ontwerp in ponskaarten? Wat staat er op één ponskaart? En hoe leest een weefgetouw het patroon uit de gaatjes? Aydin antwoordt.

Op elk kaartje staan weefinstructies voor één draad

Met één draad bedoelt Aydin de inslag. (Als je het verschil tussen schering en inslag niet kent, kijk dan even deze video.)

Aydin laat me zien hoe hij een afbeelding van een dessin scant, op een (hele oude) computer bewerkt en het met een speciaal programma ‘vertaalt’ naar gaatjes. De computer is aangesloten op een ponskaart-stans-apparaat dat de gaatjes erin maakt. Als hij de ponskaarten met koordjes aan elkaar heeft geregen, kunnen ze naar de wever.

Voor de zekerheid nummert hij elk kaartje.

Voor het maken van een klein herhalend patroon (zoals het wafeltjespatroon van Happy Towels), gebruikt de wever een korte ketting van kaartjes. Bij een groot patroon een hele lange ketting.

Al met al een geduldig werkje, dat past bij een rustige man.

Metin vertelt me later dat moderne weefgetouwen volledig computergestuurd zijn. Die hebben geen ponskaartjes nodig.

Gelukkig voor Aydin zijn de wevers in Buldan niet van de allernieuwste techniek. En geef ze eens ongelijk: waarom zou je een oude machine vervangen als die het nog doet?

(Ook al is de machine behoorlijk op leeftijd.)

Ik vertel Aydin dat ik van plan ben een eigen ontwerp te maken. In dat plan vraag ik of Aydin er ponskaartjes voor maakt. Daarna moet Metin er hamamdoeken van weven. En ik ga ze in Nederland proberen te verkopen.

Dat vindt hij een mooi idee, zegt hij, samen vormen we een ketting.

Een mooie gedachte.

. . .

Deze blog schreef ik een paar jaar geleden. Nadien heb ik weefles genomen en worden alle handdoeken, hamamdoeken en badjassen met mijn eigen ontwikkeld weefpatroon gemaakt.

 

Psst! Wist je dat we een bijzondere doek hebben? Hij bestaat uit veel verschillende weefpatronen en is alleen via deze link te zien.

 

Niet verder vertellen!