Waarom jij soms moet wachten op je hamamdoek (en wat Metin daarmee te maken heeft)

Het was een gure, regenachtige dag toen ik hem voor het eerst ontmoette. Of nou ja — “ontmoette” is misschien een groot woord.

De dag ervoor liep ik met natte schoenen door de gangen van de Grote Bazaar in Istanbul. Mijn plan was vaag: ik wilde hamamdoeken gaan verkopen, zonder precies te weten wat dat betekende.

De oorsprong van mijn eerste hamamdoek

De bazaar is een wereld op zich. Kleurrijk, lachende en roepende stemmen, geuren van leer, kruiden en wol. Daar kocht ik een handvol hamamdoeken waarvan ik dacht: dit is iets. Ze kwamen uit dorpen in West-Turkije, dat wist ik. Met name één dorp is bekend om z’n hamamdoeken: Buldan.

Dus belde ik het gemeentehuis van Buldan, afdeling Handelsbevordering. Ik vroeg of ik foto’s van hamamdoeken mocht opsturen — dan konden zij ze aan wevers laten zien en mij vertellen wie ze had gemaakt.

De ambtenaar zuchtte. “Zo werkt dat niet,” zei hij. “U moet gewoon hier komen. Dan laat ik u de weverijen zien.”

De reis naar Buldan, het hart van de hamamdoek

Ik deed nog een poging, wees op de afstand — Istanbul ligt vele honderden kilometers verderop — maar hij onderbrak me vriendelijk doch beslist. “Vanavond in Istanbul de nachtbus naar Denizli nemen. Morgenochtend overstappen op de dolmuş naar Buldan.”

Dus dat deed ik.

Sommige mensen slapen als een zonnetje in de nachtbus. Ik niet. Tegen de tijd dat ik, grauw van vermoeidheid, uit de dolmuş stapte in Buldan, stond de ambtenaar daar al, glimlachend, alsof dit de normaalste zaak van de wereld was. In rap tempo reden we langs weverijen — grote, industriële hallen waar alleen bestellingen vanaf duizenden stuks welkom waren, maar ook kleine werkplaatsen, waar de weefgetouwen uit de stoomtijd leken te komen.

De ontmoeting met Metin, de man achter de hamamdoek

En daar, tussen al die werkplaatsen, vond ik Metin.

Een kleine man met guitige ogen en eeltige handen. Veel van de hamamdoeken die ik in Istanbul had gekocht, bleken van zijn hand. Hij sprak weinig, maar wat hij zei, klonk warm. Ik voelde meteen: dit is iemand met wie ik iets kan opbouwen.

De eerste bestelling hamamdoeken

Terug in Nederland plaatste ik mijn eerste bestelling. Maart of april, vermoed ik. Af en toe belde ik hem, nieuwsgierig naar de voortgang, maar begreep zelden wat hij zei. Zijn woorden klonken vriendelijk, maar door zijn lokale accent en het lawaai van de weefgetouwen verstond ik hem niet goed.

Op een dag belde ik een vriendin in Istanbul — een advocaat — en vroeg haar om namens mij even te informeren. “Zeg vooral niet dat je advocaat bent,” waarschuwde ik nog. “Ik wil hem niet bang maken.”

Of ze wijzer werd van het gesprek weet ik niet meer. Maar ik weet nog wél dat op de laatste dag van augustus thuis de deurbel ging. Een bezorger stond daar met twee grote dozen. Ze roken naar katoen, naar zomer, naar ergens anders. Stuk voor stuk waren het prachtproducten — met zorg geweven, met aandacht afgewerkt.

Wat ik leerde over levertijd (en de hamamdoek)

Maanden later sprak ik een oude bekende uit Istanbul, die ooit aan de rand van die stad een atelier had waar ze knuffels maakte. Ik vertelde over de kwaliteit van Metins werk, maar ook over de tergend trage levertijd. Ze lachte. “Betrouwbaarheid is het allerbelangrijkste,” zei ze. “Met sommige mensen moet je gewoon op tijd bestellen.”

Dat advies heb ik ter harte genomen.

Dus als een bepaalde kleur hamamdoek al wekenlang uitverkocht is, heb geduld. Weet dat Metin ermee bezig is. Zoals altijd: met zorg; nooit met haast.

En bij hamamdoeken is dat beter zo.