De hamamdoek en eeuwenoude weefkunst

Eén inslag, nog een inslag en nog één. Ik voel een verwachtingsvolle spanning als bij elke inslag een stukje van het weefpatroon verschijnt.

Weven bestaat al duizenden jaren, zoals de afbeelding uit het Oude Egypte bewijst. Het is een oer-aardse bezigheid, ’n beetje als brooddeeg kneden of pottenbakken.

Een paar jaar geleden kocht ik een houten weefgetouwtje. Sindsdien probeer ik nieuwe weefpatronen uit.

Ook begon ik een verzameling weefboeken. Beduimelde, muf ruikende boeken hebben mijn voorkeur.

Ik was op ontdekkingsreis, op zoek naar bijna vergeten patronen.

Het aardige is dat weefpatronen sinds de oudheid niet zijn veranderd. Alleen de snelheid van het weven is door automatische weefmachines enorm verhoogd.

Geweven stoffen zijn overal: gordijnen, kleding, sjaals, maar ook je zwarte autogordels en airbags zijn geweven.

En toch, hoe alledaags het ook is, weten weinig mensen hoe weven werkt. Tijd om dat te veranderen!

Wat houdt weven simpel gezegd in?

Weven draait om twee soorten draden: de lengtedraden (de schering) en de breedtedraden (de inslag).

Een weefpatroon maak je door een deel van de naast elkaar gelegen lengtedraden op te tillen, bijvoorbeeld om de derde draad. Nu ontstaat er een opening tussen de wel- en niet-opgetilde lengtedraden (zie de afbeelding hieronder). Door die opening wordt een klos garen (de schietspoel) gebracht.

Vervolgens worden andere lengtedraden (bijvoorbeeld elke tweede draad) opgetild voor een volgende inslag. Door de afwisseling van opgetilde lengtedraden ontstaat een patroon. Welke lengtedraden bij een inslag worden opgetild, bepalen hoe het patroon eruitziet.

 

Een weefgetouw? Jazeker!

Weven kan op een simpel houten frame of op geavanceerde machines. Zelf werk ik graag met een handweefgetouw, maar onze hamamdoeken worden natuurlijk op automatische weefmachines gemaakt.

Handweven heeft iets rustgevends, bijna meditatiefs: de zachte spanning van de draden, het ritmische geluid van het weefgetouw en de voldoening van een patroon dat draad voor draad groeit.

Waarom is weven zo onbekend?

Misschien omdat het vanzelfsprekend lijkt. Stof is overal, dus we denken er niet over na.

Maar vertel iemand over weven, en ze zijn vaak verrast:

“Oh, dus dát is hoe stof geweven wordt? Wat gaaf!”

Vroeger had elke wijk een weverij. In de negentiende eeuw werden de kleine vervangen door grote weverijen.

En in de twintigste eeuw gingen ze naar landen waar de productiekosten lager zijn, zoals Portugal en Turkije.

Je moet dus goed je best doen om een weverij te zien.

Mijn grootste ontdekkingen

Terug naar mijn ontdekkingsreis.

Die zoektocht heeft mij mooie weefpatronen opgeleverd. Van de meest aantrekkelijke patronen heb ik een hamamdoek laten maken.

Deze hamamdoek bestaat uit veel verschillende weefpatronen achter elkaar.

Hoe noem je zoiets? Een proeve van bekwaamheid? Een meesterstuk? Competentiestuk? Showmodel?

Laten we er een prijsvraag van maken. De winnaar van het mooiste woord krijgt een gratis exemplaar. Mail je antwoord naar cor@happytowels.nl.

Los van de prijsvraag krijg je tijdelijk 20 procent korting met kortingscode WEEF.

 

BEKIJK DE SPECIALE HAMAMDOEKEN