Veel webwinkels verkopen fouta‘s. Fouta’s lijken opvallend veel op hamamdoeken (of is het nou hamam handdoeken?) Anderen noemen ze pestemal of peshtamal.
Is het allemaal hetzelfde? Of is een fouta iets anders dan een hammam handdoek?
Nog niet zo lang geleden begreep ik er óók niet veel van.
Hamamdoeken – zo noemt Happy Towels ze – zijn handdoeken die in traditionele Turkse badhuizen (hamams) worden gebruikt. Al eeuwenlang.
Hamam handdoek lijkt daarom een logische naam.
Maar waar komt toch het woord fouta vandaan?
Plotseling krijg ik een idee: ik was laatst in een oude Turkse hamam. Daar werkte een handdoekenjongen. Die moet alles over hamamdoeken weten. En over fouta’s.
De hamam is trouwens niet zomáár een hamam, maar misschien wel de alleroudste. Hij werd gebouwd in het jaar 1246, en is nog steeds in gebruik. Die hamam is in West-Turkije, in de stad Denizli. Niet ver van waar de wever van de Happy Towels zit.
De hamam heet Germiyanogullari tarihi vakiflar hamam – maar dat mag je gelijk weer vergeten :)
De handdoekenjongen heet Murat.
Nou ja, jongen; Murat is misschien wat oud om ‘m een jongen te noemen: hij is 65.
Hij is degene die als je de hamam binnenkomt, je een handdoek geeft en je je kleedkamer wijst.
En aan het eind bedekt hij je met een stapel handdoeken waarmee hij je vakkundig afdroogt. Of eigenlijk droog masseert.
Zijn grijze haar, z’n lengte en slanke bouw geeft hem iets voornaams. Als hij je afdroogt, geeft hij je het gevoel dat je de VIP van de avond bent.
Murat doet dit werk al 35 jaar. Hij begon toen hij 30 was.
Hij legt uit dat ze in de hamam twee soorten handdoeken gebruiken. Eén voor in het natte gedeelte en de andere soort voor het afdrogen. De eerste noemen ze in het Turks peştamal (spreek uit: pesjtamal). De tweede havlu (zeg: havloe, handdoek).
Als ik hem vraag wat een hamam handdoek is, denkt hij aan een pesjtamal, vertelt hij.
Ik vraag hem of hij weet wat een fouta is
Hij zegt dat hij me niet snapt. Het woord fouta zegt hem niets.
Ik vraag hem wat een hamam handdoek is. Nou, gewoon een peştamal, antwoordt hij.
Waarom gebruiken ze geen badstof handdoeken in het natte gedeelte van de hamam?, vraag ik
Als die doorweekt worden, blijven ze niet om je middel, maar vallen van je af, legt hij uit.
Later doe ik onderzoek op internet. Volgens de Franstalige wikipedia is fouta arabisch voor doek. Dat kan een tulband zijn of een lendendoek. Alleen in Tunesië en in Frankrijk noemen ze een hamamdoek een fouta, lees ik ergens.
Voor de zekerheid vraag ik nog even aan Metin (de wever van Happy Towels) hoe hij ze noemt.
(Hij zal het toch wel weten?)
Ook Metin noemt een hamamdoek peştamal
Conclusie
- Eigenlijk is pesjtamal beter, maar laten we het maar gewoon een hamamdoek noemen. (Hamam handdoek is zo’n mond vol.)
- Als je in een Tunesisch badhuis bent, kun je beter fouta zeggen
Lees ook: Schrijf je nou: hammamdoek, hamandoek of toch hamam handdoek?
